Program społeczny dla dzieci w wieku przedszkolnym
“MOJA MAŁA, WIELKA POMOC –
EMPATYCZNY PRZEDSZKOLACZEK”
Autorzy:
Anna Kozłowska- mgr z przyg. ped., psycholog, szkolenie z zakresu pedagogiki zabawy; metody projektów badawczych; ruchu rozwijającego W .Sherborne; kurs pierwsza pomoc przedmedyczna; warsztaty „Opracowywanie programów działań edukacyjnych, wychowawczych i terapeutycznych”. Uczestniczka konferencji „Zaburzenia wychowawcze XXI wieku- etiologia, profilaktyka oraz nowe uzależnienia”.
Grażyna Laskus- mgr z przyg. ped., nauczyciel dyplomowany, uczestniczka wielu kursów i szkoleń z zakresu pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym.
Wprowadzenie
Przedszkole jest placówką, która pełni funkcje wychowawczą, dydaktyczną oraz opiekuńczą. Takie właśnie zadania stawia sobie prezentowany program. Dziecko uczy się postaw prospołecznych oraz wdraża je w sytuacje dnia codziennego. Dziecko poprzez pomaganie innym zwiększa swą samoocenę, a także rozwija się u niego silne poczucie sprawstwa.
Adresaci
Program adresowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym i ich opiekunów, nauczycieli i pracowników przedszkola.
Partnerzy
Rodzice, seniorzy, pracownicy schroniska dla zwierząt, specjaliści (ratownik medyczny, jak również straż miejska- poznanie zasad bezpieczeństwa jako minimalizowanie zagrożeń środowiska zewnętrznego).
Termin
Realizacja odbywa się przez okres jednego roku szkolnego.
Zakres
Program będzie dotyczył takich zagadnień jak: rozpoznawanie i nazywanie emocji, rozróżnianie postaw pozytywnych i negatywnych, modelowanie zachowań prospołecznych, bezpieczeństwo w środowisku zewnętrznym, pierwsza pomoc przedmedyczna.
Cele programu
– kształtowanie pożądanych postaw prospołecznych
– zdobycie wiedzy i umiejętności związanych z dostrzeganiem emocji u drugiego człowieka
– kształtowanie umiejętności różnicowania, co jest dla innych miłe, a co niesympatyczne
– wyrobienie nawyku dostrzegania słabości i pomocy innym
– wzbudzenie świadomości dotyczącej istniejących zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi
– kształtowanie w dziecku poczucia sprawstwa, wzrost samooceny.
Spodziewane efekty działań:
– dziecko podejmuje z własnej inicjatywy działania mające na celu pomoc innym
– dziecko potrafi rozróżnić emocje występujące u drugiego człowieka
– dziecko rozróżnia zachowania pozytywne i negatywne
– dziecko dostrzega zagrożenia płynące ze świata zewnętrznego i umie sobie z nimi radzić
– dziecko staje się bardziej samodzielne
– rodzice wspierają dziecko poprzez znajomość celu programu, prezentowanie postaw prospołecznych oraz wzmacnianie samodzielności u dziecka
– rodzice wraz z dziećmi biorą udział we wszelkich akcjach charytatywnych na rzecz słabszych organizowanych w przedszkolu
– nauczyciele wykorzystują wszelkie pomoce dydaktyczne do prowadzenia zajęć promujących cele programu.
Metody
– metody oglądowe, pokazowe
– działalności twórczej
– metody aktywizujące
– metoda projektów badawczych
– metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne jako metoda zwiększająca współpracę i zaufanie w grupie.
Promocja
Skonstruowane scenariusze zostaną udostępnione poprzez Internet do wykorzystania przez innych nauczycieli.
Monitorownie
– scenariusze
– zapisy w dzienniku
– organizowanie przez nauczycieli oraz udział rodziców i dzieci w akcjach charytatywnych organizowanych na terenie przedszkola
Ewaluacja
– sprawozdanie nauczycielek za cały okres realizacji programu
– lista akcji, w których uczestniczyli realizatorzy programu (nauczyciele, rodzice i dzieci).
– opinie od rodziców dzieci oraz od samych pociech
Realizacja celów
– zapoznanie rodziców z założeniami programu, omówienie jego przebiegu, uzyskanie akceptacji (wrzesień/październik)
– powołanie klubu wzajemnej pomocy w grupie, zorganizowanie wśród dzieci konkursu na jego nazwę (październik)
– prowadzenie zajęć dydaktycznych według przygotowanych wcześniej scenariuszy (październik-maj)
– udział w zajęciach dydaktycznych specjalistów- ratownik medyczny, przedstawiciel straży miejskiej (elementy metody projektu)
– realizacja programu „Przygody Kuby i Kleksa”- bezpieczeństwo dzieci (październik- maj, zajęcia popołudniowe)
– wizyta w sklepie zoologicznym- lekcja jak dbać o zwierzęta?- elementy metody projektu
– wykorzystywanie zabaw tematycznych, pantomimy, historyjek obrazkowych, wspólne przygotowywanie bajek o tematyce prospołecznej (październik- maj)
-wykorzystywanie sytuacji dnia codziennego do wdrażania zachowań prospołecznych- poprzez odznaki „ dziś pomogłam/em” (paźdz.- maj)
– wykorzystanie elementów metody W. Sherborne (październik- maj, zajęcia poranne)
– udział w akcjach charytatywnych- na rzecz schronisk dla zwierząt, różnych fundacji (zbiórka żywności, ubrań, nakrętek itp.)
-zorganizowanie wewnętrznego konkursu plastycznego dla dzieci i rodziców pt. „Moja mała, wielka pomoc” (maj)
– wzajemna pomoc „dzieci seniorom”- zapraszanie seniorów na zajęcia twórcze, odczuwanie radości ze wspólnie spędzonego czasu (październik- maj)
– zorganizowanie quizu na temat pomocy (kwiecień)
Koszty
– materiały plastyczne zakupione przez rodziców
– wizyta specjalistów (praca wolontariacka)
– koszty związane z udziałem w akcjach charytatywnych, zależne od woli rodziców i nauczycielek
– pomoce dydaktyczne będące własnością przedszkola.
Scenariusze zajęć- konspekty
Październik- „Empatyczny przedszkolaczek na start”- rozpoznawanie emocji, rozróżnianie prospołecznych postaw
Listopad- „Jestem bezpieczny”; zaproszenie specjalistów, metoda projektów
Grudzień- „Inni a tacy sami”; pomagamy dzieciom z domu dziecka -akcja „Gwiazdeczka”
Styczeń- „Pomagamy zwierzętom przetrwać zimę”, akcja na rzecz schroniska dla zwierząt
Luty- „Pomagamy ptakom”, akcja dokarmianie
Marzec- „Byłem mały, jestem duży”; akcja na rzecz seniorów- zajęcia twórcze
Kwiecień-„Jak pomagali bohaterowie bajek?”-naśladowanie pozytywnych zachowań, quiz
Maj- „Mamo, tato, ja to zrobię!”; konkurs plastyczny „Moja mała, wielka pomoc”
Scenariusz 1- konspekt
Empatyczny przedszkolaczek na start.
Powitanie- „W naszym kręgu”
Zabawa „Gorące krzesła” (kto lubi…)
To ja- przedstawienie siebie za pomocą rysunku na kwiatku z pięciu płatków (moje ulubione zajęcie, mój ulubiony kolor, moje ulubione zwierzątko, moja ulubiona pora roku, nie lubię)
Prezentacja swoich kwiatków, umieszczenie ich w „dużym wazonie”
Zabawa ruchowa „Studio dziwnych kroków” (wykorzystanie elementów ludzie do ludzi)
Zabawa- opowiadanie „Co mogła czuć Emilka”- obrazki emocji (gra dydaktyczna)
„Zgadnij co się dzieje?”- przedstawienie scenek za pomocą pantomimy, zwracanie uwagi na gesty, mimikę
Zabawa „Mam dość!”- nauka sygnalizowania swojej złości
Zabawa z piłką (kto ma piłkę mówi coś miłego osobie obok)
Na zakończenie „Iskierka przyjaźni”.
Scenariusz 2
Jestem bezpieczny.
Powitanie „Witam osoby, które…”
Przypomnienie przez dzieci swojego imienia, nazwiska oraz adresu zamieszkania
Zabawa „Komu mogę przekazać swoje dane”
Zabawa ruchowa „Zielone, żółte i czerwone kółeczka”
Nasze zabawy- rozróżnianie, które są bezpieczne, a które nie
Zabawa dydaktyczna „W naszym ogródeczku”- dziecko, które ma piłkę, mówi o czym pamięta, bawiąc się na danym sprzęcie ogrodowym
Zabawa ruchowa- wyszukiwanie w sali rozsypanych cyfr, które po złożeniu utworzą telefon alarmowy
Zabawa „Po drodze do…”- zadaniem części grupy jest wymienienie niebezpieczeństw, jakie mogą je spotkać w domu, drugiej części- w środowisku zewnętrznym
Quiz „Co wtedy?”- odpowiedzi a, b i c.
Np. Gdy jestem sam, a ktoś puka do drzwi..
Gdy tata zasłabnie..
Gdy zauważę ogień…
W samochodzie…
Gdy piłka wypadnie mi na jezdnię…
Zabawa „Jestem bezpieczny, bo umiem pomóc innym i inni mi pomogą”. Dzieci w parach pomagają na zmianę sobie: np. pomóż staruszce przejść przez śliskie podłoże.
Podziękowanie za zajęcia.
Scenariusz 3
Inni a tacy sami.
Powitanie zabawą „Ludzie do ludzi”
Zorganizowanie wystawy zdjęć i pocztówek z różnych stron świata, wspólne oglądanie.
Rozsypanka- wyszukiwanie po sali elementów obrazków. Składanie ich w małych zespołach.
Nazywanie przedstawionych postaci, klasyfikowanie ich charakterystycznych rzeczy- domów, przyborów, tradycyjnych ubrań.
Rozmowa na temat dzieci z różnych stron świata.
Magiczny worek- odkrywanie przez dzieci przedmiotów i dopasowywanie ich do postaci, którym są one potrzebne.
Pomagamy naszym przyjaciołom- scenki dramowe- zbiórka darów, wzniesienie mostów, budynków, przygotowanie ubrań
Przygotowanie wspólnego plakatu zachęcającego do zbiórki darów.
Podziękowanie za zajęcia.
Scenariusz 4
Pomagamy zwierzętom przetrwać zimę.
Powitanie.
Zabawa ruchowa „Stary niedźwiedź”
Rozwiązywanie zagadek o zwierzętach- wprowadzenie do tematu
Słuchanie i oglądanie inscenizacji „Zwierzęta w zimie”
Rozmowa na temat inscenizacji. Próba odpowiedzi na pytanie jak można zwierzętom pomóc w zimie
Ćwiczenia klasyfikacyjne- co jedzą zwierzęta?
Zabawa ruchowa z elementami opowiadania ”Na spacerze”
Wspólne przygotowanie historyjki obrazkowej „Psiak- nieborak”
Zorganizowanie akcji na rzecz zwierząt- zachęcenie dzieci do udziału.
Zabawa przy piosence „Puszek Okruszek”.
Zakończenie zajęć.
Scenariusz 5
Pomagamy ptakom.
Powitanie zabawą ruchową „W gnieździe”
Słuchanie wiersza W. Domeradzkiego „Ptaki i dzieci”
Zachęcanie do wypowiedzi na temat wiersza
Zabawa inscenizowana przy piosence „Wróbelki zimą”
Przypomnienie wyglądu i nazw ptaków
Klasyfikowanie ptaków na te, które zostają z nami w zimie i na te, które odlatują
Zabawa ruchowa „Głodne ptaszki”
Przedstawienie dzieciom rożnych ziaren, którymi można dokarmiać ptaki (pszenica, słonecznik, kukurydza, kasza)
Kształtowanie pojęć orientacji przestrzennej- ptaszek w karmniku
Wycieczka do ogrodu przedszkolnego- nasypanie ziaren do karmników
Podziękowanie za zajęcia.
Scenariusz 6
Jestem duży, byłem mały.
Powitanie zabawą „Od najmniejszego do największego”
Przedstawienie wiersza „Jestem duży, byłem mały”
Rozmowa na temat wiersza.
Historyjka obrazkowa- dorastanie.
Ukazanie różnic między dziećmi, dorosłymi i starszymi osobami.
Zabawa ruchowa „Dla małego, dla dużego”
Burza mózgów „Jak mogę sprawić przyjemność osobie starszej?”
Wybranie pomysłu przez dzieci i jego realizacja.
Odwiedziny w domu Seniora.
Podziękowanie za zajęcia.
Scenariusz 7
Jak pomagali bohaterowie bajek?
Powitanie zabawa „Pszczółka z Guciem”
W księgarni- zabawa tematyczna- każde dziecko wybiera jedną książeczkę.
Uzasadnianie wyboru książeczki przez dziecko.
Odczytanie fragmentu bajek przez nauczyciela.
Opisywanie przez dziecko zachowania pozytywnego.
Naśladujemy bohaterów- scenki dramowe.
Kolorowanie ulubionych postaci z bajek.
Zabawa muzyczno- ruchowa do piosenki „Smerfy”
Podziękowanie za zajęcia.
Scenariusz 8
Mamo, tato, ja to zrobię!
Powitanie zabawą „Mało nas”
Czytanie i analiza opowiadania „ Trzej synowie” Bruno Ferrero
Rozmowa kierowana na temat „Jak pomagam rodzicom?”
Wspólne opracowanie „Top-listy Domowych Skrzatów”- dzieci spośród obrazków wybierają te, które przedstawiają ich pomoc w domu. Obrazki wybierane najczęściej przyklejane są na listę przez nauczyciela.
Zabawa pantomimiczna „Zgadnij, co robię?”
Gdy pomagam komuś, to czuję..- dokańczanie zdań przez dzieci.
Zabawa ruchowa „Praczki”
Rozróżnianie „W czym mogę pomóc, a co jest dla mnie niebezpieczne?”
Zabawa tematyczna „Dom”
Podziękowanie za zajęcia.