Pomagać w rozwoju to inaczej wychowywać dziecko. Dla rozwoju natomiast najważniejsze jest zagospodarowanie potrzeb. W przypadku dziecka owe potrzeby w dużej mierze zaspokajamy my – dorośli lub też w jakimś stopniu pomagamy w ich zaspokajaniu. I to począwszy od potrzeb podstawowych – biologicznych skończywszy na wyższych, do których zaliczamy stymulowanie procesów twórczych.
Przedstawię kilka przykładów właściwości dziecka łącząc je z zadaniami dorosłych jakie powinny być zrealizowane aby nie hamować ale wspierać rozwój twórczy dzieci.
DZIECKO | DOROSŁY |
1. Powinno rozwinąć zdolność bystrej obserwacji, chęć odkrywania rzeczy nowych i niezwykłych, powinno być otwarte na różne poglądy |
1. Powinien zachęcać dziecko do obserwowania otaczających rzeczy i zjawisk, okazywać samemu zainteresowanie nowymi obiektami, podzielać zainteresowanie dziecka nawet banalnymi czy znanymi rzeczami, a także nie ograniczać jego aktywności badawczej i nie zabraniać poszukiwania informacji. |
2. Potrzebuje dobrze rozwiniętej pamięci, by mogło przechowywać olbrzymie ilości informacji, a następnie skutecznie je wykorzystywać | 2. Powinien ćwiczyć dziecko w zapamiętywaniu, ale także ukazywać mu przydatność zgromadzonych wiadomości do rozwiązywania problemów |
3. Zainteresowane jest wyjaśnianiem zdarzeń i poszukiwaniem informacji | 3. Powinien być chętny do udzielania odpowiedzi oraz zachęcać dziecko do samodzielnego poszukiwania odpowiedzi drogą badania. |
4. Odczuwa silną potrzebę sprawdzania dla własnej satysfakcji, jakimi rzeczy są | 4. Powinien podzielać ten poznawczy zapał dziecka i towarzyszyć mu w jego poszukiwaniach |
5. Wykazuje zainteresowanie tworzeniem i odkrywaniem, chce być twórcą i wynalazcą | 5. Powinien ograniczać gotowe wzorce pozostawiając dziecku dowolność w rozumowaniu i działaniu |
6. Potrzebuje koncentrować się na swoich zajęciach | 6. Powinien uszanować pracę dziecka i nie przerywać jej zbędnymi pytaniami, czy też poleceniami wykonania w tym czasie czegoś innego. Należałoby raczej przedłużyć zainteresowanie dziecka podjętym zadaniem poprzez inspirowanie nowych rozwiązań, wyrażanie aprobaty i podziwu dla pracy dziecka |
7. Wykazuje zainteresowanie rozwiązywaniem problemów | 7. Powinien zadbać o zwrócenie uwagi dziecka na warunki zadania oraz uchwycenie przez nie związku między warunkami i celem zadania. Istotnym czynnikiem wzmacniającym jest zainteresowanie dorosłego wynikiem pracy dziecka. |
8. Znajduje indywidualny sposób myślenia i działania | 8. Powinien ukazywać dzieciom różne sposoby rozwiązywania problemów. |
Reasumując: Pomagając dziecku w rozwoju należy zwrócić szczególną uwagę na takie jego właściwości jak: zdolność obserwacji, pamięć, koncentracja uwagi, zainteresowanie wyjaśnieniem zjawisk, potrzeba sprawdzania, twórcza postawa wobec świata, przeżywanie radości z rozwiązania problemu, indywidualny styl myślenia i działania. Okazuje się jednak, że tylko jedno dziecko na dziesięcioro wychowywane jest w atmosferze sprzyjającej maksymalnemu rozwojowi jego zdolności.
Opracowanie: Magdalena Sołtysiak